Tesbih Nedir? Tesbihi Oluşturan En Önemli 7 Parça

Tesbih Nedir?

İnce bir ipe dizilmiş olan 33 tane ya da 99 tane boncuğun bir araya gelmesinin ötesinde hem İslami bir değer taşıyan hem de insanlar için sombolik bir motif oluşturmuş olan kültürel bir aksesuardır.

Kullanımı kişiden kişye değişiklik gösteriyor. Örneğin; kimisi için dua etme aracı, İslami bir amacın timsali, kimine göre ise arabasının vites süsü, bir diğerine göre ise maçoluğun, kabadayılığın sembolü...

Kişiden kişiye farklılık göstermiş olsa da toplumun büyük bir kesiminde kabul görmüş ve yüzyıllardır kullanılmakta olan bir geleneğin ürünüdür. Üretimi de kullanımı kadar yaygındır. Ustalık gerektiren sanatsal bi iştir. Tesbihin her parçası ayrı özenle titizlikle seçilir. Her biri farklı bir anlam içerir. Ayrıca tesbih parçalarına bakabilir ve istediğiniz parçayı seçmede Seninolsun'un ürünlerine göz atabilirsiniz.

Tesbihi Oluşturan Parçalar

1. Tane / Habbe 

Tesbihin ana unsurlarından biri olan ve yapımı beceri, ustalık isteyen genellikle küresel, yuvarlak, beyzî (elipsoidal), şalgamî, silindirik şekillerinde çeşitli malzemelerden yapılmış ortası delikli boncuklardır. Bu tanelerin çapı genellikle 4-10 mm. civarıdır. Küçük taneli olanlar ise “Zenne- Kadın Tesbihi” denir. 

2. Nişane/ İşaret- Durak

Müezzin olarak da isimlendirilir. 99'luk tesbihlerde, birinci ve ikinci 33'lük gruplardan sonra konulur. 99'luk tesbihlerde 2 adet nişane bulunur.

3. İmame 

Sanatkarın sanatını sergilediği en önemli parça ve tânelerin dizili olduğu ipin iki ucunun buluştuğu yerdeki parça imâme‘dir. Zarif görünmesini sağlamak üzere genelde tane uzunluğundan 4 ila 6 misli daha uzun yapılır. Boğumlarında hareket edebilen halkalar bulunabilir. Tesbihin hammaddesiyle aynı maddeden yapılması esastır.

4. Düğümlük

İmamenin altındaki iki delikten girip de üstündeki tek delikten çıkan ipleri düğüm tanesinden geçirildikten sonra düğümlenerek bu tanenin içine sıkıştırılır. Böylece imamenin yukarı kayması engellenir.

5. Tepelik/Hatime

İki ucu burulmuş olan ipin bittiği yere hâtime (ya da tepelik) denir. Tepelik imame ile aynı uyum ve ahegi sağlamalıdır. 

6. Çivi 

Hâtimenin üstündeki deliğe tıpatıp oturan, çivi denilen ve alt tarafı delikle aynı şekle sahip olan kısım ise ipin iki ucunun bağlanıp, sıkıştırıldığı kilit noktasıdır.

7. Kamçı Püskül

Bazı modellerin ucuna yani imameden sonraki kısma ibrişimden, ipekten, gümüş ya da altın tellerden yapılmış bir püskül takılır ki buna da kamçı denir.